[เถรี]

พื้นที่อำเภอทองผาภูมิ ดินน่าจะออกไปทางดินเปรี้ยว เนื่องเพราะว่ามีลำห้วยลำธารเยอะมาก พวกตะกอนที่มากับน้ำ มักจะมีสภาพความเป็นกรด ก็เลยทำให้พื้นที่อำเภอทองผาภูมิ เหมาะที่สุดที่จะปลูกพืชผลตระกูลส้มหรือมะนาว ดังที่ท่านทั้งหลายก็ได้เห็นแล้ว ที่กระผม/อาตมภาพปลูกเอาไว้ที่เกาะพระฤๅษี ถ้าหากว่าเป็นตระกูลส้ม ตระกูลมะนาวจะงอกงามดีมาก อย่างอื่นปลูกไม่ค่อยขึ้น เพราะว่าเกาะพระฤๅษีก็คือดินตะกอนที่ไหลมากับน้ำล้วน ๆ พอมาสะสมมากเข้า ๆ ก็กลายเป็นเกาะกลางน้ำไป

คราวนี้พวกเราที่วัดท่าขนุนมีห้องอบสมุนไพร แต่กลับไม่ใช้กัน น่าปล่อยให้ตาย..! หรือนึกไม่ถึง ของพวกนี้บางทีถ้าวาระกรรมยังไม่เปิด ก็ต้องทนรับไป กระผม/อาตมภาพเจอมาแล้ว ก็คือแม่ทองดี

แม่ทองดี จอมผา เป็นเจ้าของบ้านอนุสาวรีย์ชัยฯ ที่นิมนต์กระผม/อาตมภาพไปรับสังฆทานเป็นแห่งแรก รับจนกระทั่งแม่แกตาย ถึงได้ย้ายไปอยู่ที่บ้านวิริยบารมี

แม่ทองดีช่วงท้าย ๆ ป่วยเป็นโรคเบาหวาน กระผม/อาตมภาพก็บอกสูตรยาแก้เบาหวานให้ ตอนนั้นท่านชาติชาย (นายชาติชาย ลือพาณิชย์กุล) ยังบวชอยู่ ก็เอาสูตรยาแก้เบาหวานที่ตนเองเชื่อถือไปให้ แม่ทองดีไม่กิน..! คนอื่นกินหายไปไม่รู้เท่าไรต่อเท่าไร แต่คนเราถ้าวาระกรรมยังสนองอยู่ ก็ไม่มีความสนใจที่จะทำกิน ทั้ง ๆ ที่เป็นของง่าย ๆ แล้วท้ายที่สุดก็ตาย..!

ดังนั้น..บางเรื่องถ้าหากว่าวาระกรรมยังส่งผลอยู่ วาระบุญยังไม่เข้ามาสนอง บางทีเหมือนกับคนอับจนปัญญา แก้ไขปัญหาอะไรไม่ถูกเลยสักเรื่อง ทั้ง ๆ ที่คนอื่นบอกก็ยังไม่ฟัง เรื่องพวกนี้กระผม/อาตมภาพเจอมามากต่อมากด้วยกัน

ถ้าหากว่ากันตามที่พระพุทธเจ้าทรงสอน พระองค์ท่านถึงได้วางกำลังใจเป็นอัปปมัญญา ไม่เห็นใครดีใครชั่ว เพราะว่าดีชั่วเป็นแค่สมมติทางโลกเท่านั้น พระองค์ท่านเห็นแค่คนที่กำลังเป็นไปตามกรรม เหมือนกับมีกระแสสองสายที่วิ่งคู่กันไป สายหนึ่งขึ้นบน สายหนึ่งลงล่าง สายสีขาวก็วิ่งขึ้นบน สายสีดำก็วิ่งลงล่าง จึงสำคัญอยู่ที่ว่าเราเองตอนนี้อยู่ในสายไหน ?

ถ้าหากว่าเรารู้ตัวว่าอยู่ในสายสีดำ ก็ต้องพยายามตะเกียกตะกายข้ามมาอยู่ในสายสีขาว ถ้าหากว่าอยู่ในสายสีขาว ก็พยายามระมัดระวังรักษาตัวเองไว้ อย่าให้ตกเข้าไปอยู่ในสายสีดำ ซึ่งก็คือหลักของปธาน ๔ ก็คือ

สังวรปธาน ต้องรู้จักระมัดระวังไม่ให้ความชั่วเข้ามาในใจของเรา
ปหานปธาน ถ้าหากว่ามีความชั่วอยู่ในใจก็ต้องขับไล่ออกไปให้เร็วที่สุด
ภาวนาปธาน พยายามสร้างความดีขึ้นมาในใจของเรา
อนุรักขนานุปธาน เมื่อสร้างความดีได้แล้ว ก็พยายามประคับประคองให้เจริญต่อไป