[เถรี]

กระผม/อาตมภาพเองเกรงว่าจะพากันออกนอกลู่นอกทางมากเกินไป จึงได้ยกมือแสดงความเห็นไปว่า "ในเรื่องของอรูปพรหมที่ว่าว่างนั้น เป็นการว่างจากรูป คือร่างกายเท่านั้น แต่ว่าสถานที่สำหรับอรูปพรหมอยู่นั้นมีอยู่ ลักษณะเหมือนกับว่าบ้านว่าง หรือว่าห้องว่าง แล้วอรูปพรหมซึ่งเป็นลักษณะของดวงจิตไปอาศัยอยู่ในสถานที่นั้นได้ ก็แปลว่าอรูปพรหมนั้นว่างเฉพาะรูป ไม่ได้ว่างจากจิต แล้วขณะเดียวกัน สถานที่อยู่ของอรูปพรหม ก็ไม่ใช่ไม่มีสถานที่ หากแต่ว่าเป็นที่ว่างสำหรับจิตทั้งหลายเหล่านั้นอาศัยอยู่ได้

เพียงแต่ว่าสภาพจิตทั้งหลายเหล่านั้น ท่านตั้งใจทิ้งการติดต่อโดยอายตนะทั้งปวง เนื่องเพราะว่าท่านเป็นผู้ที่ไม่ปรารถนาในรูป ไม่ปรารถนาในวิญญาณ ก็คือประสาทความรู้สึก แล้วก็ไม่ปรารถนาในสัญญา คือความรู้ได้หมายจำ จึงไม่มีใครสามารถที่จะติดต่อได้ เหมือนอย่างกับว่าท่านทั้งหลายเหล่านั้นมีโทรศัพท์มือถืออยู่ แต่ว่าโทรศัพท์มือถือนั้นแจ้งปิดการใช้งานไป ก่อนที่จะได้รับการเปิดใช้งานใหม่ โทรศัพท์เบอร์นั้นย่อมไม่สามารถที่จะติดต่อกับใครได้

เมื่อแสดงทัศนะมาถึงตรงนี้ ก็มีผู้กล่าวถึงเรื่องของอายตนะนิพพาน จนหมดเวลาเสียก่อน กระผม/อาตมภาพไม่สามารถที่จะแสดงความเห็นเพิ่มเติมได้ เนื่องเพราะว่าถ้าหากว่าหมดเวลาแล้ว เรายังไปอวดรู้อยู่ ก็อาจจะเป็นที่เบื่อหน่ายของบุคคลที่เข้าฟังการอบรมมาแล้วทั้งวัน

จึงขอเรียนถวายพระภิกษุสามเณรของเรา และบอกกล่าวแก่ญาติโยมทั้งหลายที่ฟังบันทึกเสียงธรรมจากวัดท่าขนุนว่า เรื่องของพระนิพพานที่ว่าสูญนั้น คือสูญจากกิเลส ตัณหา อุปาทานทั้งปวง ที่ว่าว่างนั้นก็คือ ว่างจากกิเลส ตัณหา อุปาทานทั้งปวง แต่ว่าพระนิพพานนั้นมีอยู่
ถ้าท่านทั้งหลายสงสัย ไปดูได้ในพระไตรปิฎก ภาษาบาลี อักษรไทย เล่มที่ ๒๕ หรือถ้านับเฉพาะ พระสุตตันตปิฎกก็เป็นเล่มที่ ๑๗ อยู่ในขุททกนิกาย ขุททกปาฐะ และธัมมปทัฏฐกถา หรือว่าธรรมบทในส่วนของอุทาน-อิติวุตตกะ-สุตตนิบาต

องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสเอาไว้ชัดเจนมากว่า "ฯลฯ อตฺถิ ภิกฺขเว ตทายตนํ ภิกษุทั้งหลาย อายตนะนั้นมีอยู่" คำว่าอายตนะในที่นี้ไม่ใช่เครื่องมือในการติดต่อ แต่หมายถึงอายตนะอันเป็นที่อยู่ ก็คือสถานที่