[เถรี]

ปัตตานุโมทนามัย บุญกุศลเกิดจากการยินดีในความดีของคนอื่น เพราะว่าโดยทั่วไปแล้ว ธรรมชาติของบุคคลที่หนาไปด้วยกิเลส มักจะเห็นคนอื่นดีกว่าไม่ได้ เกิดความอิจฉาตาร้อนเป็นปกติ ถ้าหากว่าเราสามารถยินดีในความดีของคนอื่นได้ ต้องเป็นกำลังใจที่สูงมาก ก็คือเว้นจากอคติทั้งปวงยังไม่พอ ยังต้องประกอบไปด้วยมุทิตาจิตในพรหมวิหาร ๔ อีกต่างหาก

แต่ว่าในปัจจุบันนี้ ปัตตานุโมทนามัย เรามักจะวางกำลังใจผิด ปัตตานุโมทนามัยที่แท้จริงก็คือเราอยากจะทำบุญแบบนั้น แต่ไม่มีโอกาสได้ทำ เมื่อเห็นคนอื่นเขาทำก็เกิดความยินดี เกิดความดีใจที่เขามีโอกาสนั้น ในขณะที่เราไม่มี การที่เราพลอยยินดีกับความดีของคนอื่นได้ จึงเป็นบุญกุศลที่เกิดขึ้นยาก เพราะว่าทุกวันนี้ที่เราสาธุ เวลาคนอื่นเขาทำความดี เวลาคนอื่นเขาสร้างบุญ เราแฝงไว้ด้วยความหมายว่า "กูจะเอาของมึง" ในเมื่อเราวางกำลังใจผิด บุญกุศลที่ควรจะได้จากปัตตานุโมทนามัย ก็เลยได้น้อยมาก

บุญข้อสุดท้ายนั้น เป็นของที่ได้มาตั้งแต่เราตั้งใจไว้ถูก คือทิฎฐุชุกัมม์ มีความเห็นเป็นสัมมาทิฏฐิ เห็นว่าสิ่งที่พระพุทธเจ้าสอนเรามา ไม่ว่าจะเป็นศีล เป็นสมาธิ เป็นปัญญา ล้วนแล้วแต่ ป็นสิ่งที่ควรปฏิบัติตามอย่างยิ่ง ตั้งหน้าตั้งตาสร้างความดีตามที่พระพุทธเจ้าท่านสอน รักษากาย วาจา ใจ ของเราให้เป็นไปตามกรอบของไตรสิกขา ซึ่งก็คือมรรคมีองค์ ๘ นั่นเอง

สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ เราสามารถทำได้ทุกเมื่อเชื่อวัน จะมีเสียเงินเสียของอยู่อย่างเดียวคือทานมัย บุญสำเร็จด้วยการให้ทาน ถ้าหากว่าเราไม่อยากเสียเงินเสียของ เราก็มารักษาศีล มาเจริญภาวนา มาปฏิบัติในข้ออื่น ๆ แทน

แต่คราวนี้ถ้าหากว่าตราบใดที่เรายังไม่มั่นใจในคติของตนเอง ว่าจะหลุดพ้นจากการเวียนว่ายตายเกิดอย่างแท้จริง ก็ต้องมีการประกันความเสี่ยงไว้ด้วย เพราะว่าบุญเกิดจากการให้ทาน เราเกิดกี่ชาติ จะเป็นผู้ที่มีทรัพย์สมบัติมาก มีเครื่องอุปโภคบริโภคอุดมสมบูรณ์ พูดง่าย ๆ ว่ามีฐานะร่ำรวยนั่นแหละ บุญเกิดจากการรักษาศีล เกิดไปกี่ชาติ เราก็เป็นผู้มีรูปสวย มีจิตใจที่ดีงาม บุญเกิดจากการภาวนา เกิดไปกี่ชาติ เราก็จะเป็นผู้มีปัญญามาก