[เถรี]

อันดับแรกก็คือ ไม่เข้าใจธรรมชาติของการปฏิบัติธรรม ว่าถ้าท่านหวังความก้าวหน้า ก็จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องรักษาอารมณ์การปฏิบัติธรรมนั้นให้ต่อเนื่องยาวนาน ซึ่งบางสายท่านใช้คำว่า จดจ่อต่อเนื่องตามกันไม่มีที่สิ้นสุด

เพราะว่าเราท่านทั้งหลายส่วนใหญ่แล้วก็อยู่ในพวกใหม่ต่อการปฏิบัติทั้งสิ้น ไม่เคยชินกับการทรงฌานตั้งเวลาอย่างหนึ่ง ไม่เคยชินกับการเข้าออกฌานสมาบัติอีกอย่างหนึ่ง จึงทำให้การปฏิบัติของท่านนั้นอยู่ในลักษณะไปไม่รอด เพราะว่าเมื่อถึงเวลาแล้ว สมาธิไม่สามารถจะดำเนินต่อไปได้ ท่านทั้งหลายก็จำเป็นที่จะต้องหยุด ไม่เช่นนั้นแล้วก็ออกอาการจะบ้าเอา..! เหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะว่ากำลังสมาธิของเรายังน้อย เมื่อลากให้อยู่ในระยะยาว ๆ แล้ว ย่อมไม่สามารถที่จะไปต่อได้

อีกส่วนหนึ่งก็คือ ท่านทั้งหลายปฏิบัติธรรมแล้วก็มักจะทิ้งไปเลย ก็คือตอนนั่งปฏิบัติก็เอาจริงเอาจังมาก แต่ลืมไปว่าการปฏิบัติธรรมนั้นต้องทำในทุกอิริยาบถ โดยเฉพาะกิเลสนั้นกินเราอยู่ตลอด ๒๔ ชั่วโมง ในเมื่อเราไม่สามารถรักษาอารมณ์ใจให้ต่อเนื่องได้ตลอด ๒๔ ชั่วโมง เราก็จะอยู่ในลักษณะของการที่ทำงานขาดทุนอยู่ทุกวัน โดยเฉพาะเมื่อปฏิบัติแล้ว อารมณ์กำลังทรงตัว ลุกขึ้นจากการปฏิบัติท่านก็ทิ้งไปหมดเลยทีเดียว

ในลักษณะแบบนี้ โอกาสที่ท่านจะได้ดีนั้นก็ยากเหลือเกิน เพราะว่าการปฏิบัติธรรมเป็นการทวนกระแสโลก เหมือนกับการว่ายทวนน้ำ เมื่อถึงเวลาว่ายไปจนได้ระยะทางที่ตนพอใจแล้ว ท่านก็ปล่อยให้ตนเองลอยตามน้ำไป ถึงเวลาอยากจะว่ายใหม่ก็ตะเกียกตะกายว่ายขึ้นมาอีก ถ้าอยู่ในลักษณะอย่างนี้ อย่างดีท่านก็ได้ระยะทางแค่เดิม ถ้าวันไหนขี้เกียจ ก็ได้ระยะทางที่น้อยกว่าเดิม แล้วจะเอาความก้าวหน้าในการปฏิบัติมาจากไหน ?

อีกส่วนหนึ่งก็คือ ท่านทั้งหลายที่ปฏิบัติธรรมแล้วไม่สามารถที่จะประยุกต์ใช้กับชีวิตจริงได้ จึงทำให้อยู่ในลักษณะของกรรมฐานแตก หรือว่าตบะแตกอยู่เสมอ เพราะว่าถึงเวลาแล้ว ท่านต้องไปผจญกับ รัก โลภ โกรธ หลง ในชีวิตจริง ซึ่งสิ่งทั้งหลายเหล่านี้นั้นมีมากระทบกระทั่งเราอยู่ตลอดเวลา

ในเมื่อท่านไม่สามารถที่จะรับมือได้ ก็แปลว่าเสียทีที่ท่านปฏิบัติมา เพราะว่าการรักษาอารมณ์ใจนั้นก็เหมือนกับการเดินทาง เมื่อถึงเวลาเดินทางมาแล้วพบอุปสรรค ท่านเองก็ล้มลุกคลุกคลาน บางคนหมดกำลังใจไม่ไปต่อเลยก็มี แล้วจะเกิดความก้าวหน้าในการปฏิบัติธรรมได้อย่างไร ?