[เถรี]

ในเรื่องของการเรียนการศึกษานั้น ไม่ว่าจะทางโลกหรือทางธรรมก็สำคัญทั้งหมด เพราะว่าเป็นการเพิ่มวิสัยทัศน์ เพิ่มความชำนาญ เพิ่มความแตกฉานในวิชาการที่ตนศึกษา ถ้าหากว่าเราทั้งหลายไม่ได้สนใจ นานไปพระพุทธศาสนาก็จะอยู่ไม่ได้ เหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะว่าถ้าเราไม่ศึกษาปริยัติธรรม จะเน้นเอาการปฏิบัติธรรมอย่างเดียว ย่อมไปไม่รอด เหมือนอย่างกับคนที่เดินส่งเดช โดยไม่รู้ว่าหนทางที่จะไปนั้นเป็นอย่างไร

การเรียนเหมือนกับการศึกษาแผนที่ก่อนเดินทาง คือ อย่างน้อยก็รู้คร่าว ๆ ว่าต้องมุ่งไปทางไหน สภาพเส้นทางเป็นอย่างไร ส่วนของจริงของแท้นั่นก็คือ ต้องลงมือปฏิบัติตามที่ตนเองศึกษามา จนกระทั่งเกิดผลลัพธ์ให้เราได้ใช้ในการดำเนินชีวิต หรือปรับปรุงพัฒนาสภาพ กาย วาจา ใจ ของเรา จากต่ำสุดจนสูงสุด

หลายท่านไม่ได้สนใจในเรื่องของการเรียนต่อ ศึกษาต่อ ทั้ง ๆ ที่โอกาสอย่างนี้มีน้อยมาก อย่างเช่นสมัยก่อนบางท่านโอดครวญกับกระผม/อาตมภาพเมื่อบอกให้ไปเรียนว่า "ที่มาบวชก็เพราะเบื่อเรียนครับ..!" ฟังแล้วก็ "น้ำตาจิไหล" เหมือนกัน

สำหรับคนอื่นเป็นอย่างไรไม่ทราบ แต่สำหรับกระผม/อาตมภาพเอง เวลาเรียนก็คือเวลาพักผ่อน เหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะว่าเวลาเรียน กระผม/อาตมภาพเรียนจริง ๆ ท่านที่อยู่ทันจะเห็นว่า ตั้งแต่เรียนระดับประกาศนียบัตรบริหารกิจการคณะสงฆ์ กระผม/อาตมภาพลาออกจากการเป็นเจ้าคณะตำบลเลย แม้จะโดนพระผู้ใหญ่ทักท้วงว่า "ให้เลขานุการทำหน้าที่แทนก็ได้" แต่กระผม/อาตมภาพไม่ใช่คนแบบนั้น เพราะว่าเลขานุการทำหน้าที่แทน ถ้าหากว่าผิดพลาดแล้วผู้ใดรับผิดชอบ ? ก็ต้องเจ้าของตำแหน่ง ไม่ใช่เลขานุการรับผิดชอบ

เรื่องของการศึกษาเป็นการเพิ่มวิสัยทัศน์ พระเดชพระคุณท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระมหาธีราจารย์ (นิยม ฐานิสฺสโร ป.ธ.๙) อดีตเจ้าคณะใหญ่หนกลาง อดีตเจ้าอาวาสวัดชนะสงครามกล่าวเอาไว้ว่า นกไม่มีขน คนไม่มีความรู้ ขึ้นสู่ที่สูงไม่ได้ กระผม/อาตมภาพอยากจะบอกเพิ่มไปว่า "ถึงขึ้นไปได้ก็อยู่ไม่นาน" เพราะความรู้ไม่พอกับตำแหน่งที่ตนเองดำรงอยู่

เพียงแต่ว่าถ้าท่านทั้งหลายจะศึกษา สิ่งหนึ่งที่ลืมไม่ได้เลยก็คือเรื่องของการภาวนา การภาวนาในที่นี้ กระผม/อาตมภาพเน้นแค่สมาธิ คือสมถกรรมฐาน ไม่ต้องไปถึงวิปัสสนากรรมฐาน เพราะว่าถ้าสมาธิของเราทรงตัว การเรียนทุกอย่างจะง่ายไปหมด ถ้าสมาธิไม่ทรงตัว มีแต่จะท้อถอย แล้วท้ายที่สุดก็เลิกไปเอง ก็แปลว่าในเรื่องของสมาธินั้น เกื้อหนุนทั้งในทางโลกและในทางธรรม