[เถรี]

แต่ว่าในประเทศพม่านั้น เมื่อท่านจบประโยค ๘ ก็คือชั้นธัมมะจริยะแล้ว เทียบเท่ากับเปรียญธรรม ๙ ประโยคของเรา เขาจะมีการศึกษาต่อในระดับที่สูงขึ้น เรียกว่าบาลีปารคู ถ้าหากว่าแปลเป็นภาษาไทย คือ ผู้ถึงฝั่งแห่งบาลี

การศึกษาในระดับนี้นั้น เขาจะใช้ภาษาบาลีในชีวิตประจำวัน ก็คือสื่อสารสนทนากันเป็นภาษาบาลี เพื่อให้เกิดความคล่องตัวและคุ้นเคยกับไวยากรณ์ และศัพท์แสงต่าง ๆ ของสิ่งของที่ในสมัยนี้พัฒนา หรือว่ามีขึ้นมากกว่าในสมัยโบราณ

อย่างที่บ้านเราเมืองเรามาตกลงกันว่า การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด ๑๙ นั้น ถ้าหากว่าโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสโควิด ๑๙ ภาษาบาลีสรุปลงมาใช้คำว่า โควิโต เป็นต้น คราวนี้ในเมื่อคุ้นเคยกับศัพท์แสงทั้งเก่าและใหม่ คุ้นเคยกับไวยากรณ์บาลี สามารถใช้สนทนากันได้ในชีวิตประจำวัน ถึงจะสมกับที่ใช้คำว่าบาลีปารคู คือ ผู้ถึงฝั่งแห่งบาลี

เช่นเดียวกับที่กระผม/อาตมภาพไปประเทศพม่า แล้วเจอพระมหาเถระบางรูป อย่างเช่นท่านอาจารย์ใหญ่ยานิกะ ซึ่งท่านเป็น "เซียนบาลี" จบธัมมะจริยะตั้งแต่สามเณร ถ้าหากว่าเป็นบ้านเราก็คือจบเปรียญธรรม ๙ ประโยคตั้งแต่เป็นสามเณร ท่านอาจารย์ใหญ่เห็นว่าพูดภาษาอังกฤษสำเนียงพม่าแล้ว กระผม/อาตมภาพต้องใช้เวลาในการฟังนานมาก ท่านจึงเปลี่ยนมาพูดภาษาบาลี ซึ่งเป็นเรื่องแปลกที่ว่า กระผม/อาตมภาพสามารถที่จะตีความในภาษาบาลีที่ท่านพูดมา ได้มากกว่าภาษาอังกฤษเสียอีก ท่านก็เลยใช้ภาษาบาลีในการสนทนาเป็นประจำ

ตรงจุดนี้ถ้าหากว่ากระผม/อาตมภาพอยู่พม่าต่อไป อาจจะจบบาลีปารคูโดยไม่รู้ตัว เพราะว่าการใช้ภาษาบาลีสนทนานั้น ก็เหมือนกับภาษาอังกฤษ คือ เมื่อเรามีความคุ้นเคย ก็จะคล่องปากมากขึ้นไปเรื่อย ๆ แล้วท้ายที่สุดก็จะสามารถหลุดพูดออกไปได้อย่างอัตโนมัติ

การเรียนภาษาบาลีในระดับนี้นั้น เท่าที่กระผม/อาตมภาพทราบมา ในบ้านเราเมืองเราก็มีอยู่แค่ ๒ แห่งเท่านั้น แห่งแรกก็คือสำนักเรียนวัดจองคำ จังหวัดลำปาง ซึ่งใช้การท่องภาษาบาลีแบบเดียวกับประเทศพม่า หมายความว่าพระภิกษุสามเณรผู้เข้าเรียนบาลีนั้น จะต้องท่องจำให้ขึ้นใจทุกคำ จะไม่มีการเก็งข้อสอบ ก็คือไม่ว่าอาจารย์จะออกข้อสอบตรงไหนมา เราก็จะมี ความรู้ ความจำ ความเข้าใจ ที่อยู่ในหัว สามารถที่จะทำได้ทุกข้อ