[เถรี]

ถาม : อริยมรรคมีองค์ ๘ แบ่งเป็นอะไรบ้างครับ ?
ตอบ : แบ่งออกเป็นศีล สมาธิ ปัญญา เพราะว่าในมรรค ๘ นั้น สัมมาทิฐิ สัมมาสังกัปปะ เป็นปัญญา ต้องมีสัมมาทิฐิ รู้ดีรู้ชั่ว ถึงจะยึดแนวทางปฏิบัติที่ถูกต้องได้ ต้องมีสัมมาสังกัปปะ คือดำริชอบ อย่างเช่นว่า ดำริที่จะออกจากกาม ดำริต้องการพ้นทุกข์ อย่างนี้นับเป็นปัญญา

สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ เป็นศีล สัมมาวาจา พูดดี ไม่โกหก ไม่ส่อเสียด ไม่เพ้อเจ้อ ไม่พูดวาจายุให้เขาแตกร้าวกัน สัมมากัมมันตะ กระทำถูกต้อง คือ ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ลักทรัพย์ ไม่ประพฤติผิดในกาม ไม่ดื่มสุราเมรัย สัมมาอาชีวะ ทำอาชีพที่ถูกต้องทั้งศีลธรรมและกฎหมายบ้านเมือง เหล่านี้เป็นเรื่องของศีล

แล้วก็ไปสัมมาวายามะ ความเพียรที่ถูกต้อง เพียรละชั่ว เพียรทำดี เพียรสร้างความดีให้เกิด เพียรรักษาความดีเอาไว้ แล้วก็ไปสัมมาสติ สัมมาสมาธิ ก็รู้อยู่แล้วว่าต้องอาศัยสมาธิเป็นหลัก เพราะฉะนั้น..ตรงนี้ก็จะเป็นตัวสมาธิ

ทีนี้เราแบ่งออกเป็น ๓ ส่วน การใช้งานถ้าหากว่ามีปัญญา ก็จะรู้ว่าศีลดีอย่างไรถึงรักษาศีล เมื่อรักษาศีล การที่สติเราตั้งมั่นระมัดระวังในศีลอยู่ ก็ทำให้สมาธิเกิดขึ้น เมื่อมีสมาธิเกิดขึ้น ก็ไปช่วยให้ตัวปัญญาผ่องใส ใช้ในการตัดละกิเลสได้มากขึ้น

ถาม : ในด้านปริยัติ ปฏิบัติ ก็คือ...?
ตอบ : ปริยัติก็ยกทฤษฎีมาทั้งดุ้น ปฏิบัติเป็นเรื่องของการลงมือทำ

อาตมาเองเรียนจนจบปริญญาเอก ก็ยังคิดว่าเราหลงทางหรือเปล่า ? แต่พอมาถึงจุดนี้จะเห็นว่า บางทีใบปริญญาเอกก็ไปช่วยค้ำว่าทฤษฎีของเราถูก ส่วนเรื่องของการปฏิบัติคุณมีอยู่แล้วก็ทำไปก็แล้วกัน กลายเป็นปลาสองน้ำ น้ำจืดก็ได้ น้ำเค็มก็ได้ อยู่ที่ว่าจะหันหัวลงทะเล หรือจะหันหัวขึ้นแม่น้ำ