[ลัก...ยิ้ม]

อีกเรื่องหนึ่งที่องค์หลวงตาว่า เป็นสิ่งที่สลักลึกอยู่ภายในใจของท่านตลอดมา คือเรื่องเปลือกน่อง เมื่อนำมาทุบตีและแผ่ออกแล้ว ใช้ทำเป็นอาสนะนั่งได้เป็นอย่างดี ดังนี้

“.. ท่านอาจารย์มั่นท่านว่า ‘แต่ก่อนเคยใช้เปลือกน่อง ทุกวันนี้ไม่ค่อยได้ใช้ ไม่มีต้นน่อง”

ชื่อต้นไม้ ชื่อ “น่อง” เป็นต้นไม้เปลือกหนา ๆ เวลาเราต้องการจะเอามาปูนี้ เราไปตีย่น ๆ ๆ เข้ารอบต้นทุก ๆ ด้าน แล้วแผ่ออกมา มันก็อ่อนนุ่ม ๆ อยู่ในตัวของมันเอง เอามาตากแห้งเรียบร้อย แล้วก็เอามานั่งทำเป็นอาสนะ พอท่านพูดถึงเรื่องเปลือกน่องว่า

‘แต่ก่อนใช้เปลือกน่องอยู่เป็นประจำ แถวถิ่นนี้ไม่มีเปลือกน่องเลย ไม่ได้ใช้เปลือกน่อง’

เราก็กราบเรียนท่านทันทีว่า ‘มี’

ท่านถามว่า ‘จะมีอยู่ที่ไหน ?’

‘อยู่ทางโน้นมี กระผมไปเที่ยวถ้ำนั้น ๆ จังหวัดสกลนคร มี..มีเยอะ’ กราบเรียนท่านอย่างนั้น

‘กระผมจะไปหามาถวายให้’ ท่านนิ่ง ๆ

แล้วจากนั้นมาอีก ๒ – ๓ วัน ก็กราบเรียนท่านถึงเรื่องที่จะไปเอาเปลือกน่องว่า ‘จะต้องค้างคืน จากหนองผือเดินทางไปไม่มีรถยนต์ ต้องเดินไป’

พอตกลงกันเรียบร้อยแล้ว ตอนค่ำนั้นก็กราบเรียนท่านว่า ‘วันพรุ่งนี้กระผมจะได้ออกเดินทางแต่เช้า ไปฉันจังหันที่อำเภอพรรณาฯ จะไม่ได้มาเกี่ยวข้องเรื่องต่าง ๆ กับพระ กับเณร กับข้อวัตรปฏิบัติต่าง ๆ’

ทีนี้ก่อนที่จะออกเดินทางหนูมันชุม ถ้าสิ่งของไม่เก็บให้ดี ๆ ไม่ได้ หนูมันเข้าไปกัดฉีกไปทำลายหมด บริขารเราก็ไม่มีมากนี่นะ มีเล็ก ๆ น้อย ๆ เราก็จัดเอาของเล็ก ๆ น้อย ๆ มาใส่ถุงย่ามเอาไว้ เสร็จเรียบร้อยแล้วเราก็วางพิงหมอนไว้ที่นั่นแหละ แล้วก็สั่งกับพระเอาไว้ว่า

‘เวลาผมออกไปแล้วนั้น ให้พากันไปเอาย่ามที่ผมเอาของใส่ไว้ข้างในนั้น ให้เอาไปเก็บไว้ดี ๆ นะ ไม่งั้นหนูมันจะกัด’ เราสั่งพระไว้เรียบร้อย พระก็ทราบแล้ว

ทีนี้เราก็ออกเดินทางแต่เช้า พอท่าน (หลวงปู่มั่น) ฉันจังหันเสร็จแล้ววันนั้น ท่านก็ถามพระ ‘ฮึ ! ท่านมหาไปแล้วหรือ ?’

‘ไปแต่เช้าแล้วขอรับ’ พระตอบ

นึกว่าองค์ท่านจะไม่มีอะไรนะ พอฉันเสร็จแล้วลุกจากที่นั่งไปกุฏิเรา ตรงขึ้นข้างบนเลย ขึ้นไปคว้าเอาย่ามที่เราเอาวางไว้ข้างหมอน สะพายย่ามเราลงมานะ พระก็รุมไปหาท่าน ท่านกำลังเอาย่ามเราไปกุฏิท่านนะ แปลกมากอยู่ รู้สึกท่านเมตตามาก เราพิจารณาเพราะไม่เห็นท่านทำกับองค์ใด ๆ อย่างนี้

ทีนี้พอท่านเดินลงมาจากกุฏิเรา พระก็รุมเพื่อจะไปรับย่ามกับท่าน

‘อย่ามายุ่ง’ ท่านว่าอย่างนี้นะ ท่านก็เดินเรื่อย ๆ พระก็เดินตามไป พอไปถึงกุฏิท่านแล้ว ท่านก็เอาย่ามของเราวางข้าง ๆ ท่าน แล้วพระก็รุมตามไปกราบท่าน จากนั้นก็เอาแล้วนะ ทีนี้นะ

‘นี่..ท่านมหาไปทำประโยชน์รู้กันไหมนี่ แล้วของที่ท่านวางไว้นั้น ทำไมทิ้งไว้อย่างนั้น ไม่เห็นใครไปดูแลเก็บสิ่งของ ๆ ท่าน มันยังไงกัน ?’ ท่านว่าอย่างนั้น

พระก็เลยกราบเรียนท่านว่า ‘ก่อนที่ท่านจะไป ท่านได้สั่งพวกกระผมเรียบร้อยแล้ว ว่าท่านได้จัดย่ามวางไว้ข้างหมอน ให้ไปเก็บด้วย หนูมันจะกัด พวกกระผมฉันจังหันเสร็จเรียบร้อยจึงจะไปเอามาเก็บ แต่พ่อแม่ครูอาจารย์ไปเอามาเสียก่อน’

ท่านก็เลยนิ่งนะ

พอคุยกันพอสมควรแล้ว พระก็คลานขึ้นมาเอาย่าม ท่านก็ไม่ว่าอะไร รู้สึกว่าท่านจ้องมากนะ สำหรับเรา..เหมือนเรดาร์ จับตลอดเลยความเคลื่อนไหวของเรา ไปไหนมาไหนจับตลอด...”

================================

*เปลือกน่อง* ชื่อพื้นเมือง จ้อยนาง ยาค่าง ย่าน่อง (เชียงใหม่) ชะแวะ ยางน่องขาว (นครราชสีมา) เทียนขโมย (เพชรบูรณ์) ย่านาง (ภาคกลาง ภาคเหนือ) ชื่อวิทยาศาสตร์ Antiaris toxicaria Lesch. sbsp. toxicaria ลักษณะไม้ต้น น้ำยางสีขาว ใบเดี่ยวเรียบสลับ มีขนปกคลุมหนาแน่น ดอกช่อ ออกที่ง่ามใบ ผลรูปรี สีแดงเข้ม เมื่อสุกสีดำ สรรพคุณ เปลือกและใบ แก้ไข้ น้ำคั้นจากใบใช้ในปริมาณน้อย เป็นยากระตุ้นหัวใจ น้ำยาง ใช้เป็นยาพิษ ทาลูกหน้าไม้ยิงสัตว์ เมล็ด แก้ท้องร่วง แก้ไข้ แก้บิด