ถาม : มีปัญหากับพวกที่ทำงานด้วยกัน ?
ตอบ : การงานทุกอย่างถามว่าอุปสรรคเกิดขึ้นได้อย่างไร โยมบอกว่าเป็นเจ้ากรรมนายเวร คราวนี้เราก็ต้องมาดูว่า เจ้ากรรมนายเวรนั้น เขาสามารถที่จะมาขัดขวาง กลั่นแกล้งเราได้ด้วยสาเหตุอะไร ก็คือ
เราต้องเคยทำสิ่งที่ไม่ดีเหล่านั้นกับเขามาก่อน ถ้าไม่เคยทำผลกรรม ไม่เคยมีกรรมเนื่องกันมา เขาก็ทำอะไรเราไม่ได้ ในเมื่อเป็นอย่างนั้นก็แปลว่าเรารับในสิ่งที่เราทำนั่นเอง ในเมื่อเราทำเอง...ทำไมเราจะรับไม่ได้ จะชาตินี้ ชาติหน้า จะช้า จะเร็วก็ต้องรับอยู่แล้ว มาให้หมดเสียทีเดียว หมดเรื่องไปเลยก็ดี
มีอะไรก็ต่อสู้ฟันฝ่าไป ไม่รู้ว่าเคยได้ยินหรือเปล่า เขาบอกว่า
อุปสรรคมากมีที่ขัดขวาง
ต้องถากถางบุกบั่นไม่หวั่นไหว
ถึงทุกข์ยากลำบากสักเพียงใด
ต้องฝ่าฟันพ้นไปได้สักวัน
ของสิ่งใดการได้มาถ้าลำบาก
ต้องทุกข์ยากมักมีค่ามหาศาล
ดุจเหล็กกล้าผ่านการทุบชุบเป็นนาน
จึงตระการเป็นอาวุธสุดแหลมคม
บอกแล้วว่าอุปสรรคสร้างความแข็งแกร่ง ทุกสิ่งทุกอย่างที่พระพุทธเจ้าบอก
มัชฌิมาปฏิปทา พอดิบพอดี ถ้าเยอะเกินก็เป็นโทษ
ตอนนี้เสียดายอยู่อย่างหนึ่ง เสียดายความบ้าที่หมดไปเยอะ สมัยก่อนออกธุดงค์ สารพัดอุปสรรค โดยเฉพาะตอนที่อยู่ในป่าแสนจะลำบาก บางทีเดินเป็นวัน ๆ หาน้ำไม่ได้เลย
ตอนขึ้นเขาก็ว่าขึ้นเขาแค่สามยอด แต่ตอนลงเจ็ดสิบกว่ายอดก็ยังไม่ถึงพื้นเสียที กว่าจะรู้เหลียวกลับไป ยิ่งกว่ากำแพงเมืองจีนเสียอีก แสดงว่าขึ้นผิดข้าง ไปขึ้นด้านที่สูงแล้วไปลงด้านที่ต่ำ ถ้าขึ้นด้านที่สูงตั้งแต่ทีแรกอาจจะไม่ไปก็ได้ บางครั้งเดินอยู่สิบกว่าวันไม่เจอบ้านคนเลย ลำบากขนาดนั้น แต่ใจไม่ได้คิดท้อสักนิด ไปข้างหน้าอย่างเดียว
ความมุ่งมั่นอยู่ที่ว่า ให้รู้ไปว่าจะผ่านได้ไหม ไม่น่าเชื่อว่าตัวเองจะมีความดื้อ ความบ้าได้ขนาดนั้น จนกระทั่งสิบกว่าวันผ่านไปเพิ่งมานึกขึ้นได้ว่า
แล้วทำไมไม่พิจารณาให้เห็นว่า ความทุกข์นี้เป็นปกติของร่างกาย ในเมื่อมีความทุกข์เป็นปกติของอย่างนี้ ความทุกข์ที่เกิดขึ้นก็แสดงว่าเต้องเคยสร้างกรรมนี้ไว้จึงต้องมารับ ในเมื่อทำมาเอง ทำไมจะรับเองไม่ได้
พอคิดตรงนี้ อ๋อ..เป็นธรรมดาอย่างนี้เอง กว่าจะมายอมรับได้ ยังมานึก ๆ เลยว่า
ตกระกำลำบากมาไม่ได้มีคิดสักนิดเดียวว่าจะถอย มีแต่มุ่งไปข้างหน้าอย่างเดียว