[เถรี]

ถาม : (เรื่องน้องสาวที่เพิ่งเสีย)
ตอบ : สำหรับโยม..น้องสาวเพิ่งตาย ยังไม่ถือว่าห่างกันเท่าไร คนจีนเขาว่า “หัวหงอกส่งหัวดำ” ก็คือพ่อแม่อยู่แต่ลูกตาย คราวนี้ความตายไม่ได้มีนิมิต ไม่ได้มีเครื่องหมาย นึกจะมาก็มา แต่ถ้าดูในพระไตรปิฎกที่เขากล่าวถึงครอบครัวชาวนาว่าออกไปไถนากัน ปรากฏว่าลูกชายโดนงูกัดตาย สามีก็ฝากคนส่งข่าวกลับบ้าน บอกว่าตอนกลางวันเอาอาหารมาส่งส่วนเดียวก็พอ แล้วเอากิ่งไม้ปิดศพไว้ ตัวเองก็ไถนาต่อ คนเป็นแม่กับลูกสะใภ้มาถึง พอรู้ก็ทำหน้าที่ทำงานของตนเองตามปกติ

จนกระทั่งพระไปเห็นเข้าทนไม่ได้ก็เลยถาม คนเป็นพ่อก็บอกว่า “ตอนที่เขามาเกิดก็ไม่ได้ขอให้เขามา ในเมื่อเขาจะไปก็ต้องแล้วแต่เขา” คนเป็นแม่ก็บอกลักษณะนั้น คนเป็นลูกสะใภ้ก็บอกลักษณะนั้น พระอัศจรรย์ใจมากว่าคนทั้งครอบครัวเข้าถึงธรรมเหมือน ๆ กัน เห็นสภาพความเป็นจริงของคนเหมือนกัน มาเกิดแล้วต้องตาย พอทำงานเสร็จ ตอนค่ำก็ไปเก็บฟืนมาฌาปนกิจ เผาศพแล้วก็เอากระดูกไปลอยน้ำ

ถ้าเราเห็นว่าธรรมดาของทุกคน สัตว์ทุกตัว เกิดมาแล้วตายแน่ ๆ แต่เรามีโอกาสเห็นคนเกิดมากกว่าคนตาย เพราะคนเกิดใช้เวลา ๙-๑๐ เดือนเท่านั้น แต่คนเกิดมากว่าจะตายบางทีหลายสิบปี แต่ถ้าดูตามที่พระพุทธเจ้าท่านตรัสไว้ว่า “สัตว์โลกมาเกิดเท่าไรตายหมดเท่านั้น” แปลว่าไม่มีใครรอด แล้วแต่ว่าเป็นวาระของใคร

ถ้าอย่างในนิทานเซน เถ้าแก่ใหญ่เขาเปิดร้าน ขอให้ท่านอาจารย์เซนเขียนคำมงคลให้เพื่อจะติดหน้าร้าน ท่านอาจารย์เซนก็เขียนว่า “พ่อตาย ลูกตาย หลานตาย” เถ้าแก่โกรธอย่าบอกใครเลย งานมงคลแท้ ๆ ทำไมมาแช่งกันแบบนี้ ? ท่านบอกไม่ได้แช่ง นี่แหละคือความเป็นจริงที่เป็นมงคลที่สุด ถ้าหลานท่านตายก่อนลูก ท่านจะเสียใจขนาดไหน ถ้าลูกตายก่อนตัวท่าน ท่านจะเสียใจขนาดไหน แต่ถ้าตัวท่านตายแล้วลูกค่อยตาย แล้วหลานค่อยตาย ทุกอย่างเป็นไปตามลักษณะของอายุขัย ก็แปลว่าเป็นโดยธรรมชาติ กว่าจะเข้าใจได้แทบจะตีกันตาย