[เถรี]

"เราสามารถยกตัวอย่างบุคคล อย่างอเมริกาที่เขารบกันหนัก ๆ ฝ่ายเหนือกับฝ่ายใต้ จบลงได้ก็เพราะอับบราฮัม ลินคอล์น แล้วการกระทบกระทั่งของผิวดำกับผิวขาวจบเพราะมาร์ติน ลูเธอร์ คิง แม้กระทั่งเนลสัน แมนเดลลา การต่อสู้เพื่อให้ได้มาซึ่งสันติภาพด้วยความสงบ ต้องนึกถึงมหาตมะ คานธี การช่วยเหลือคนยากจนโดยไม่เลือกที่รักมักที่ชัง เราจะนึกถึงแม่ชีเทเรซ่า ท่านทั้งหลายที่กล่าวถึงนี้ ตายหมดแล้ว..!

ตอนนี้ถ้าพูดถึงการทุ่มเททุกสิ่งทุกอย่างที่มีอยู่ เพื่อสงเคราะห์ให้ทุกคนอยู่ดีกินดีเสมอกัน ก็จะนึกถึงในหลวงรัชกาลที่ ๙ พระองค์ยังอยู่ แต่ทรงชราภาพมากแล้ว พวกเราเองโชคดีที่เกิดมาได้พบพระพุทธศาสนา ได้เจอสิ่งที่ดีที่สุด ซึ่งที่อื่นไม่มี หรือมีแต่ก้าวไม่ถึง แต่เราเองแทบจะไม่ได้ใช้ประโยชน์ทางการศึกษาตามที่พระพุทธเจ้าตรัสถึง รักษาศีลส่วนใหญ่ก็กะพร่องกะแพร่ง สมาธิก็ทรงตัวบ้างไม่ทรงตัวบ้าง ตามแต่อารมณ์

ดังนั้น..ถ้าศีลกับสมาธิไม่ทรงตัว ปัญญาย่อมไม่เกิด เพราะว่าศีลสร้างสมาธิ สมาธิสร้างปัญญา เพราะฉะนั้น..เราต้องทำทุกอย่างให้สมบูรณ์บริบูรณ์ ถึงจะก้าวไปสู่สันติภาพได้ คำว่า สันติ เป็นไวพจน์ คือคำที่ใช้แทนคำว่าพระนิพพาน นตฺถิ สนฺติ ปรํ สุขํ สุขอื่นยิ่งกว่าความสงบไม่มี เราก็เปลี่ยนความสงบเป็นพระนิพพาน สุขอื่นยิ่งกว่าพระนิพพานไม่มี ใช้แทนกันได้เลย

ไวพจน์ที่ใช้แทนกันได้มีอยู่หลายคำ สันติก็เป็นคำหนึ่ง วิราคะ ความสิ้นจากราคะ สุขอื่นยิ่งไปกว่าความสิ้นจากราคะไม่มี ใช้แทนกันได้ วฏฺฏูปจฺเฉท การตัดขาดซึ่งการเวียนว่ายตายเกิด หรือการตัดขาดซึ่งวัฏฏะ ก็เป็นคำที่ใช้แทนได้อีกคำหนึ่ง สุขอื่นยิ่งกว่าการตัดการเวียนว่ายตายเกิดนั้นไม่มี ตณฺหกฺขย การถอนเสียซึ่งจากตัณหาก็ใช้แทนได้ การถอนซึ่งตัณหาคือความอยากทั้งปวง สุขอื่นยิ่งกว่าการถอนเสียซึ่งตัณหา ได้แก่ความอยากทั้งปวงนั้นไม่มี อาลยสมุคฺฆาต การถอนซึ่งความอาลัย ไม่มีอะไรให้ห่วงใยให้กังวล

เราเนาว์สราญสุข นิรทุกข์เกษมสันต์
เฉกเช่นลดาวัลย์ สะพรั่งติด ณ แผ่นผา
ความทุกข์แลกำหนัด ก็สลัดมินำพา
วิเวกและเอกา ดุจทิพย์ที่ลอยลม
ผิว์แม้นจะลอยล่อง ก็มิต้องอาลัยสม
บ่คิด บ่ปรารมภ์ บ่มิห่วงอาลัยมีฯ"