[เถรี]

หรือในเรื่องของภาวะภัยแล้ง เมื่อปลูกข้าวลงไป ปรากฏว่าต้นข้าวไม่ทันจะออกรวงก็เกิดภัยแล้ง ทำให้ต้นข้าวตายหมด การลงทุนที่ทำไปก็สูญเปล่า มีแต่ขาดทุน แล้วถ้าเป็นข้าวที่ต้องเก็บไว้เป็นอาหารของครอบครัว ก็แปลว่าอาหารใหม่ที่จะเข้ามาเสริมให้เกิดความมั่นคง เกิดความมั่นใจแก่ครอบครัวของเราก็ไม่มี ถ้ากินของเก่าหมดไปแล้ว ยังไม่รู้ว่าจะหาของใหม่จากที่ไหน อาจจะต้องทนหิวโหยอยู่นานกว่าจะหาของใหม่ได้ หรืออาจจะต้องอดอยากจนถึงแก่ความตาย ดังเช่นบางประเทศในแอฟริกาที่เราเห็นอยู่

เราจะเห็นได้ว่าการดำรงชีวิตของเราก็เต็มไปด้วยความทุกข์ยาก ความทุกข์จากการทำมาหากิน ถือเป็นความทุกข์ส่วนหนึ่งเท่านั้น คนเราเกิดมาตั้งแต่ลืมตาขึ้นมา จนหลับตาลงไปในแต่ละวัน ประกอบไปด้วยความทุกข์ทั้งสิ้น ตื่นขึ้นมาก็ต้องบริหารร่างกาย ล้างหน้า แปรงฟัน ทำความสะอาด อาบน้ำอาบท่า หาข้าวหาปลาให้กิน ออกไปทำงาน ต้องรับผิดชอบหน้าที่การงานต่าง ๆ โดนเจ้านายด่าว่าบ้าง โดนลูกน้องกระแทกบ้าง ประสบกับสิ่งที่มากระทบกำลังใจของตน ซึ่งไม่น่ารักน่าชอบใจทั้งสิ้น แล้วถ้ามีครอบครัว สารพันปัญหาก็เกิดขึ้น หรือแม้กระทั่งภาวะความร้อนความแล้งอย่างในบ้านเรา ที่ทำให้ต้องเดือดร้อน ก็ไม่รู้ว่าต้องลำบากถึงขนาดอดตายหรือเปล่า ?

เราจะเห็นได้ว่าความทุกข์ทั้งหลายเหล่านี้ เบียดเบียนเราตลอดเวลา ไม่ว่าจะเกิดอีกกี่ชาติ ความทุกข์ทั้งหลายเหล่านี้ ก็จะตามเบียดเบียนเราไปตลอด ดังนั้น...ถ้าท่านทั้งหลายเกิดความเบื่อหน่าย หมดความอยากที่จะเกิด ก็ต้องขวนขวายเพื่อความหลุดพ้นจากกองทุกข์ ซึ่งเบื้องต้นก็คือปฏิบัติในศีล เราต้องมีสิกขาบทบริสุทธิ์บริบูรณ์ตามสภาพ ตามเพศภาวะของตน

อย่างเช่น ฆราวาสก็ศีล ๕ อุบาสกอุบาสิกาก็ศีล ๘ สามเณรศีล ๑๐ พระภิกษุศีล ๒๒๗ เป็นต้น เราต้องระมัดระวังรักษา ไม่ละเมิดศีลด้วยตนเอง ไม่ยุยงส่งเสริมให้ผู้อื่นละเมิดศีล และไม่ยินดีเมื่อเห็นผู้อื่นละเมิดศีล เมื่อกำลังใจของเราจดจ่อแน่วแน่อยู่ในการระมัดระวังรักษาศีลเป็นปกติ สมาธิของเราก็จะทรงตัวตั้งมั่น เมื่อสมาธิทรงตัวตั้งมั่น เราก็ใช้ปัญญาพิจารณาให้เห็นความทุกข์ในร่างกายนี้ ว่าตราบใดที่เรายังเกิดมามีร่างกายนี้ ตราบใดที่เรายังเกิดมาอยู่ในโลกนี้ เราก็ต้องผจญกับความทุกข์ต่าง ๆ ตั้งแต่วันที่เกิดขึ้นจวบจนกระทั่งวันที่ตายลงไป