หัดเป็นนักหลบอย่าเป็นนักรบอย่างเดียว
 

ถาม : หลวงพี่ต้า (พระเอกภพ สุปภาโส) ช่วงนั้นไปอยู่ด้วยไหมคะ ?
ตอบ : ไป...ทุกคนไปด้วยความปรารถนาดี เพราะฉะนั้น..อะไรหนักนิดเบาหน่อยก็ต้องอภัยให้กัน การให้อภัยและความสามัคคีสำคัญที่สุด บรรดาครูบาอาจารย์ต่าง ๆ ไม่มีปัญหากันหรอก ไปมีปัญหาที่ตัวลูกศิษย์เสียเยอะ ต่างคนต่างเป็นนักปฏิบัติเพื่อลด ละ เลิก ในกิเลสต่าง ๆ ต้องยิ่งทำยิ่งก้าวหน้า ไม่ใช่ยิ่งทำยิ่งถอยหลัง แต่เท่าที่พบก็คือว่าส่วนใหญ่จะไปทะเลาะกัน เอากิเลสไปชนกัน

เพราะฉะนั้น..เราอยู่ในลักษณะนั้นก็ต้องให้อภัย และรักษาความสามัคคีของหมู่คณะ อะไรที่พออภัย พออดทนกันได้ ก็ต้องอดทน ต้องอภัยกัน เขาทำเพราะคิดว่าสิ่งนั้นดีแล้ว เขาถึงทำ ในเมื่อเขาเห็นว่าดี แม้สิ่งนั้น ๆ ไม่ดีจริง ปัญญาของเขายังไม่ถึง เราไม่ควรจะโกรธเขา คิดว่า..น่าสงสารนะ..ให้อภัยเขาเถิด ลูกศิษย์เขาไม่รู้ ยัดให้แล้วเขาไม่รับก็ปล่อยเขาไปเถอะ ...(หัวเราะ)..เราสอนกระดานดำก็ได้

ถาม : ถ้าเราไม่สนใจเขาเลย จะถูกไหมคะ ?
ตอบ : นั่นเป็นปัญญาอย่างหนึ่งนะ ถ้าเรารู้ว่ากำลังของเราไม่ถึง ไปปะทะกันซึ่ง ๆ หน้าไม่ว่าจะเเค่ตาเห็น หูได้ยิน หรือว่าต้องพูดต้องคุยกันก็ตาม รู้ว่าจะทำให้เราอารมณ์เสียก็อย่าไปยุ่งกับเขาเลย นับเป็นตัวปัญญาเหมือนกัน หลวงปู่หล้าท่านบอกว่า หัดเป็นนักหลบเสียบ้าง อย่าเป็นนักรบอย่างเดียว รู้อยู่ว่ารบไปก็ไม่ชนะแล้วไปรบ ท่านถือว่าไม่ฉลาด

ถาม : ถ้าจำเป็นต้องชน ?
ตอบ : ถ้าจำเป็นต้องชน ก็พยายามอย่าชนจัง ๆ ก็แล้วกัน อย่างไร ๆ รักษาชีวิตเขาไว้บ้าง

ถาม : เวลาเราโกรธใคร รู้สึกว่าสะเทือน เราจะกลับตัวอย่างไรให้เร็วที่สุด ?
ตอบ : ต้องรีบกลับไปภาวนา ถ้าได้มโนมยิทธิก็ส่งอารมณ์ใจขึ้นพระนิพพานไปเลย การที่เราเกาะพระนิพพาน เป็นการตัดกิเลสที่อัตโนมัติที่สุด รัก โลภ โกรธ หลง จะกินได้แต่ร่างกายเท่านั้น กินใจไม่ได้ ถ้าใจไม่ไปปรุงไปแต่งด้วย กิเลสก็ไม่สามารถที่จะทำอันตรายเราได้ เผ่นไปพระนิพพานดีกว่า

เคยชนกับคุณแสงชัย สมัยฆราวาสยืนคุยกันอยู่ พอเขาเถียงคำไม่ตกฟาก อาตมาก็เลยยืนพิงฝาเงียบไปเลย เงียบไปหลายนาที พอลืมตาขึ้นมา แสงชัยเขาถามว่าไปทำอะไร ? บอกว่า "ท่านย่าบอกว่า..อย่าไปคุยกับอันธพาล.." โอ๊ย..โกรธฉิบหา..เลย ...(หัวเราะ)... แล้วคืนนั้นเขาก็ได้ดี รายนี้ต้องให้โกรธ พอโกรธแล้วมีลูกฮึด บุกไปต่อว่าท่านย่าถึงพระนิพพาน

ถาม : อ๋อ..มิน่า เห็นโกรธบ่อย ?
ตอบ : ความจริงท่านย่ารู้ว่า ถ้าแหย่มารูปนี้แล้วอาตมาพูดต่อเมื่อไรเขาจะโกรธ แล้วเดี๋ยวเขาจะตะกายขึ้นไปเอง อย่างไรก็ต้องตะกายไปต่อว่าท่านย่าให้ได้ คือไปด้วยอำนาจกิเลส ...(หัวเราะ)...

ถาม : เหลือเชื่อ ?
ตอบ : ที่บางคนเขาพูดเล่นว่า ตัณหาพาสู่พระนิพพาน รู้สึกว่ารายนี้จะใช่หรือเปล่าก็ไม่รู้ ? ความจริงตัวอยากนี่ ทางธรรมเขาเรียกว่า ธรรมฉันทะ คนดันคิดว่าอยากแบบตัณหา ก็เลยว่าตัณหาพาสู่พระนิพพาน


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนเมษายน พุทธศักราช ๒๕๔๔