อารมณ์โกรธ

[โอรส]

ถาม : โกรธไวมีอารมณ์ฉุนเฉียว เป็นเพราะอะไร ?

ตอบ : ลักษณะนั้นเป็นลักษณะของการเก็บกด คือ อารมณ์ใจของเราจริง ๆ ตอนแรกเรารับมา ๆ แต่เราไม่รู้ว่าตัวว่าการที่สุดของเราอยู่ตรงไหน คราวนี้พอคนมาสะกิดนิดเดียว อาการจะออกเลย ถ้าหากว่าเรารู้จักคิด รู้จักพิจารณา ปล่อยอารมณ์คลายอารมณ์ตัวนั้นได้ ก็จะไม่อยู่ในลักษณะสะสมตัว

คราวนี้การปล่อยวางคลายอารมณ์นั้นต้องพิจารณาเป็น ต้องให้เห็นว่าเราโกรธเขาหรือไม่โกรธเขา เขาก็เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป ตัวเราเองก็เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป มีความเป็นอนิจจังไม่เที่ยงเหมือนกัน ในขณะดำรงชีวิตอยู่ก็เต็มไปด้วยความทุกข์พออยู่แล้ว เราจะโกรธเขา ไม่โกรธเขา เขาก็ทุกข์พออยู่แล้ว แล้วในที่สุดก็เสื่อมสลายตายกันจากไป เราจะโกรธเขาหรือไม่โกรธเขา เขาก็ตาย เราจะโกรธเขาหรือไม่โกรธเขา เราก็ตาย

ถ้าเราพิจารณาเป็น ใจจะปล่อยวาง อารมณ์จะไม่สะสมอยู่ แต่ส่วนใหญ่แล้วที่ปัจจุบันที่พบส่วนมากก็คือ ไปสะสมไว้มากขึ้นเรื่อย ๆ ประเภทรู้ว่าถ้าหากโกรธแล้วจะผิด ก็พยายามที่จะไม่โกรธ คราวนี้พอรับอารมณ์นั้นไว้ รับอารมณ์นั้นมาก ๆ เข้า ก็เหมือนอย่างกับลูกโป่ง พอพองตัวเต็มที่ คนที่สะกิดคนสุดท้ายจะซวยมากเลย เพราะไประเบิดตูมใส่เขา โดยที่เขาก็ไม่รู้ว่า เขาทำนิดเดียวทำไมต้องโกรธมากขนาดนั้น

อย่างนั้นต้องหัดพิจารณาให้เป็นแล้วปล่อยวางให้ได้ ให้เห็นว่าธรรมดาของเขาเป็นอย่างนั้น เขาไม่รู้ว่าสิ่งที่เขาทำนั้น น่าเกลียดน่าชังขนาดไหน เป็นทุกข์เป็นโทษต่อผู้อื่นและตัวเขาเองอย่างไร ในเมื่อคนที่เขาไม่รู้ถึงขนาดนั้นแล้ว คนเหล่านี้จริง ๆ แล้วน่าสงสาร ไม่น่าโกรธหรอก ก็จะอภัยให้เขาได้ ต้องคิดให้เป็น คิดไม่เป็นแล้วเดี๋ยวสะสมไว้เยอะ ๆ แล้วจะลำบากทีหลัง

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๔